دستگاه ساکشن
دستگاهی که توسط پمپ مکش و با ایجاد خلاء باعث ایجاد فشار منفی شده و هوا و مایعات را به درون میکشد. این دستگاه برای جمع آوری ترشحات و خون آبه ها در ناحیه جراحی برای دادن دید بهتر، مورد استفاده قرار میگیرد. و به عبارت دیگر از این وسیله برای خارج کردن مایعات مترشحه از شکاف ایجاد شده برای جراحی ها و نیز هر جا که حجم مایعات خارج شده از بدن بیمار بالا باشد، استفاده می شود و به همین دلیل این وسیله از آلوده ترین تجهیزات مورد استفاده در مراکز درمانی است.
دستگاه ساکشن یکی از وسایل ضروری اتاق عمل بوده و در هر اتاق عمل حداقل باید دو منبع ساکشن، یکی برای بیهوشی و دیگری برای عمل جراحی وجود داشته باشد. ترکیب حاوی دو یا چند منبع ساکشن برای استفاده توسط دو تیم جراحی مناسب است. این دستگاه لازم است که علاوه بر اتاق عمل در اتاق بیهوشی، اتاق بهبودی، بخش مراقبت های ویژه و سایر بخش ها نیز وجود داشته باشد.
تکنیک های مختلفی برای انجام عمل ساکشن وجود دارد، از جمله عمل جاروب کردن هوا (سیستم مکانیکی)، یونیزه کردن (سیستم الکترومغناطیسی)، استفاده از لیزر و…
ساکشن های مختلف با توجه به تکنولوژی متفاوت و بسته به نوع کارآیی در جهان تولید می شود. یکی از انواع ساکشن ها، ساکشن های پزشکی است.
انواع دستگاه ساکشن
- نوع ثابت یا سانترال: ١ـ دارای مخزن یک بار مصرف ٢ـ دارای مخزن چند بار مصرف
- پرتابل (قابل جابجایی): لوله های رابط و کاتترها و مخزن آن یکبار مصرف می باشند.
ویژگی های ساکشن ایده آل:
- از کیفیت موتور و مکش بالا برخوردار باشد.
- قابلیت استریل شدن بدنه آن بالا باشد.
- مخازن ساکشن، حجم پذیری زیادی داشته باشند.
- توان خروجی بالایی داشته باشد.
تقسیم بندی ساکشن های پزشکی از نظر میزان خلاء نسبی (فشار منفی)
- خلاء بالا: استفاده دربخش های متفاوت مراکز درمانی وابسته
- خلاء متوسط: استفاده در مطب های پزشکی
- خلاء پایین
مزایا و معایب دستگاه های ساکشن مختلف
- ساکشن دوار روغنی: به دلیل ایجاد بخارات روغنی در فضای بیمارستان از نظر پزشکی منسوخ
اعلام شده است. - ساکشن دیافراگمی (نوسانی): در چرخه تولید هستند اما به دلیل سرعت و ظرفیت مکش پایین
در عمل های جراحی حساس و سنگین به کار نمیرود. - ساکشن های سیلندر و پیستونی: در دو نوع دور بالا و پایین تولید می شود که بهترین و
مدرنترین نوع ساکشن های تولیدی کشورهای پیشرفته هستند و معروف به ساکشن های خشک
است.
اجزاء تشکیل دهنده دستگاه
- موتور الکتریکی
- مولد فشار منفی
- مخزن جمع آوری مایعات
- فیلترهای تصفیه
- مانومتر
- اتصالات انتقال دهنده مایعات و فشار منفی
عیوب و رفع عیب
- دستگاه روشن نمی شود: اطمینان از سالم بودن پریز و برق دار بودن آن، بررسی کلید دستگاه، اطمینان از سالم بودن فیوز دستگاه
- دستگاه مکش مناسبی ندارد: بررسی درب مخازن جمع آوری مایعات (این درپوش ها گاهی در جای خود محکم نمی شوند و با ایجاد نشتی مانع از ایجاد فشار منفی مناسب در مخزن و مکش مناسب می شود)، احتمال شکستگی محل اتصال لوله های رابط به درپوش ساکشن، بررسی سطح روغن (در ساکشن های
روغنی)، کنترل اتصالات ساکشن - صدای ساکشن زیاد و غیر عادی است: در این صورت حتماً موتور ساکشن نیاز به سرویس دارد.
سر ساکشن Suction Tip
سر ساکشن را به لوله های استریلی که یکبار مصرف هستند وصل می کنند؛ آنگاه دستگاه ساکشن را روشن می کنند تا خون و مایعات ساکشن شوند. می توان بر اساس محل جراحی و سلیقه جراح از سر ساکشن های مختلفی استفاده نمود.
انواع سر ساکشن
- Adson: برای تخلیه کردن محل جراحی از خون و مایعات و جلوگیری از تجمع آنها در جراحی های کرانیوتومی
- Frazier: برای جمع آوری مقادیر کم مایعات تجمع یافته مورد استفاده قرار می گیرد، مانند جراحی های پلاستیک یا جراحی های عروق محیطی. در انواع مستقیم یا دارای انحنا، کوتاه یا بلند و فلزی یا یکبار مصرف موجودند.
- Poole: برای جمع آوری آسیت یا مایعات شستشو دهنده از داخل حفره شکم یا قفسه سینه مورد استفاده قرار می گیرد. در انواع مستقیم یا دارای انحنا، فلزی یا یکبار مصرف موجودند.
- Yankauer: برای مکش مایعات در جراحی های دهانی، شکمی و قفسه سینه مورد استفاده قرار می گیرد. در انواع فلزی یا یکبار مصرف، با سوپاپ یا بدون سوپاپ کنترل مکش و در سایزهای اطفال و بزرگسالان موجود است.
نویسنده: دکتر محمد مهربهشتی
