لایت کیور
دستگاهی است که به وسیله نور بنفش مواد ترمیمی دندان را سفت می کند. به این کار Curing می گویند. پس از قرار دادن کامپوزیت در دندانی که قصد پر کردن آن را داریم، از لایت کیور برای سفت کردن کامپوزیت استفاده می کنیم. لایت کیور با استفاده از نور بنفش خود باعث تراکم و فشرده شدن سریع کامپوزیت می گردد. دلیل این امر پایین بودن طول موج و بالا بودن انرژی رنگ بنفش می باشد. موفقیت ترمیم های کامپوزیت با نور سخت شونده بستگی به درجه پلیمریزاسیون و در نتیجه به شدت نور خروجی دستگاه لایت کیور دارد. شدت کافی، طول موج صحیح (۴۰۰ تا ۵۲۰ نانومتر) و زمان کیورینگ کافی از متغیرهای مهم در پلیمریزاسیون کافی رزین های کامپوزیتی هستند. با توجه به کاربرد روز افزون کامپوزیت های نوری، اهمیت پلیمریزاسیون کافی بیشتر می شود زیرا موفقیت آنها به میزان پلیمریزاسیون بستگی دارد. پلیمریزاسیون ناقص باعث اثرات سوء بیولوژیک، افزایش جذب آب، حلالیت کامپوزیت و کاهش سختی می شود. اینجاست که استفاده از دستگاه های لایت کیور در ترمیم های دندانپزشکی مطرح می گردد. همچنین با توجه به استفاده وسیع از این مواد به منظور باندینگ، ناکافی بودن نور می تواند بر استحکام باند ترمیم ها تأثیر گذارد.
انواع لایت کیور
- هالوژن:
- پر استفاده ترین لایت کیور موجود است.
- این چراغ ها دارای یک لامپ کوارتز با یک رشته تنگستن هستند که هم نور ماورا بنفش و هم نور سفید تولید می کند. برای جذب گرما و تمام طول موج‌های خارج از محدوده آبی و بنفش، باید فیلتری بر سر راه نور قرار گیرد.
- شدت تابش: ۵۰۰ تا ۱۵۰۰ میلی وات بر سانتی مربع است.
- پلاسما آرک:
- شدت تابش: ۶۰۰ تا ۲۰۵۰ میلی وات بر سانتی متر مربع
- مدت زمان کیورینگ: ۱ تا ۳ ثانیه
- LED: در این فناوری از چراغ LED استفاده شده و دیگر نیاز به فیلتر در آن نیست. چراغ های LED نسل یک و دو شدت تابش کم، زمان زیاد تابش و قیمت بالایی داشتند. نسل سوم این چراغ ها علاوه بر طیف انتشار گسترده تر نور، از ۳۸۰ نانومتر تا ۵۱۵ نانومتر، دارای شدت تابش ۱۰۰۰ میلی وات بر سانتی متر مربع و بالاتر است. در نتیجه برای پلیمریزاسیون همه انواع کامپوزیت ها مناسب است.
- لیزر:
- عمق کیورینگ بیشتری دارد.
- با افزایش فاصله، تاثیر کیورینگ کاهش نمی یابد.
- مصرف لامپ هالوژن بیشتر از LED است
- گرمای لامپ هالوژن بیشتر از LED است.
- شدت نور هالوژن بیشتر از LED است.
- لامپ LED بر خلاف هالوژن نیازی به خنک کننده ندارد.
*لایت کیور به دو دسته با سیم و بدون سیم هستند. که بدون سیم آن قابل شارژ شدن می باشد.
اجزای داخل لایت کیور
- برد الکترونیکی کنترل جریان نور
- رانس تبدیل ولتاژ
- کابل یا شیلنگ هدایت نور
- هندیس
- رفکلتور
- کلید های خاموش و روشن دستگاه
- سوییچ های سیگنال
نحوه عملکرد دستگاه
مواد لایت کیور معمولا حاوی آلفا دی کتون (بنزیل یا کامفوروکینون) به عنوان آغاز کننده هستند. نوری با شدت کافی و در دامنه ای خاص برای رساندن آلفا دی کتون به وضعیت تحریک شده ضروری می باشد تا ماده ترمیمی شروع به سخت شدن نماید.
پارامترهایی که برای انتخاب دستگاه لایت کیور دندانپزشکی مناسب باید به آن ها توجه شود:
- توان مناسب نور خروجی دستگاه بر حسب میلی وات بر سانتی متر مربع
- طول موج مناسب نور خروجی (طول موج نور مرئی بین ۴۰۰ تا ۷۰۰ نانومتر است و بیشترین حساسیت کامپوزیت ها در ۴۰۰ تا ۵۲۰ نانومتر (نور آبی) است.)
- مدت زمان تابیدن نور به کامپوزیت تا سفت شدن آن (کیورینگ) که بهترین حالت آن بطور متوسط بین ۳ تا ۵ ثانیه است.
- قطر لایت گاید
تست کارایی دستگاه
حداکثر پلیمریزاسیون کامپوزیت ها تحت تأثیر عواملی چون شدت اشعه دستگاه لایت کیور، طول موج اشعه و مدت زمان نور دادن آن است. از آنجایی که شدت اشعه همیشه با طولانی تر کردن مدت نوردهی قابل جبران نیست شدت اشعه باید مرتباً مورد بازرسی قرار گیرد. متأسفانه معاینه چشمی دستگاه قابل اعتماد نمی باشد. زیرا یک دستگاه به ظاهر پرنور ممکن است از طول موج کافی و مناسب برخوردار نباشد. بررسی سختی سطحی نیز روش مطمئنی نیست، زیرا حتی دستگاه هایی که شدت نور خیلی کمی دارند، می توانند سطح کامپوزیت را به طور کامل پلیمریزه کنند، استفاده از آزمون سختی به کمک سوند پس از سخت شدن کامپوزیت پایه علمی نداشته و نمی تواند نشانه کارایی مطلوب دستگاه لایت کیور باشد. امروزه انواع مختلفی از رادیومتر های دندانپزشکی وجود دارد که استفاده از آنها روش قابل قبولی برای ارزیابی کارایی دستگاه کیور می باشد و دندانپزشک به کمک آن می تواند دستگاه لایت کیور خود را جهت بررسی، بررسی نماید.
اشکالات دستگاه لایت کیور
- دستگاه روشن نمی شود: سولفاته شدن پایه های لامپ و یا باطری – سوکت لامپ و سیم های آن باید پک شود- اگر از نوع بدون سیم باشد، باطری آن مشکل دارد.
- در نوع هالوژن فن دستگاه کار نمی کند: خود فن را چک میکنیم – سیم های متصل به فن در قسمت پاور را چک میکنیم.
- شدت نور ضعیف شده است: یا فیلتر یا سر پروب کثیف شده است.
- در نوع هالوژن دستگاه هر از چند گاهی روشن نمی شود: یا ترموسوئیچ خراب شده، یا فن ایراد دارد.
- در نوع هالوژن نه نور داریم، نه فن کار می کند: کلید آن مشکل دارد.
- روشهای مختلف استریل کردن نیز باعث کاهش شدت نور خروجی به درجات مختلف می شوند.
