آمالگاماتور
آمالگاماتور در اصطلاح ترکیب دو واژه Amalgam یعنی آلیاژی از دو یا چند فلز و ator یعنی عامل می باشد. آمـالگـامـاتور یک میکسر و دستگاه ترکیب آمـالگـام است که توانایی انتخاب مقدار درصد ترکیب آمالگام و جیوه را دارد.
امالگاماتورچه کاربردی دارد؟
همان طور که می دانید امروزه درد و پوسیدگی دندان یکی از مشکلات رایج به شمار می رود. در واقع وقتی که یک بیمار درد دندان ندارد و یا کانال عصبی او بعد از برداشت پوسیدگی به صورت کامل باز نشده است دندانپزشک برای اینکه بتواند به دندان او یک شانس دوباره بدهد و آن را حفظ کند و از کارهای پرهزینه مثل عصب کشی دندان جلوگیری کند اقدام به ترمیم دندان یا همان پر کردن دندان می کند. به این منظور از ماده ای به نام آمالگام استفاده می شود. ترکیب آمالگام با جیوه به صورت دستی بسیار دشوار است و به همین دلیل برای اینکه بتوان این دو ماده را به خوبی با هم ترکیب کرد و آن را به صورت خمیری همگن درآورد از دستگاه همزنی به نام آمالگاماتور استفاده می کنند. عملکرد این دستگاه تقریبا شبیه همزن است و به طور کلی می توان گفت که کار دستگاه آمالگاماتور در دندانپزشکی ترکیب و همزدن جیوه و آمالگام است.
انواع دستگاه آمالگاماتور
- دستگاه کپسولی: درنوع کپسولی آمالگاماتور، کپسول در محل گیره کپسول گذاشته میشود و امکان تنظیم مقدار پودر و جیوه نیست، زیرا شرکت سازنده مقدار واحد آمــالـگــام و جـیــوه را تعیین کرده است و درون کپسـول قرار داده شده است و این مدل تنظیم خاصی ندارد.
- دستگاه پودری و کپسولی (دوکاره): در ایـن نوع دستگاه مقدار پودر آمالگام بصورت قابل تنظیم است که یک پیچ برای تنظیم پودر در بغل دستگاه قرار داده شده است اما میزان جیوه ثابت است.
- نوع ترکیبی: در این نوع آمالگاماتور پودر آمالگام در یک محفظه ریخته میشود و در داخل محفظه دیگر نیز جیوه ریخته می شود و هنگامی که دستگاه آمالگاماتور را روشن کنیم جیوه و پودر بصورت اتوماتیک به نسبت ۲۰ به ۸۰ با همدیگر مخلوط شده و خمیر آمالگام ما درست میشود.
آمالگاماتور
آمالگاماتور از قسمتهای زیر تشکیل شده است:
- مخلوط کن: قسمت مخلوط کن دارای مخزن برای جیوه و پودر آمالگام است که در بالای دستگاه قرار دارد و همچنین یک موتور الکتریکی، اهرم مخلوط کن به منظور مشخص کردن مقدار واحد آمالگام مورد نیاز بیمار، ضامن الکتریکی، پیچ تنظیم مقدار آمالگام و جیوه و یک میکروسوئیچ که با وصل کردن کپسول به مجرای مخلوط کن آمالگاماتور شروع به کار میکند.
- کپسول: کپسول آمالگاماتور یک موتور الکتریکی جدا دارد که با دکمه ای در جلوی دستگاه، آمالگاماتور را روشن و خاموش میکند.
- تایمر: تایمر آمالگاماتور که در جلوی دستگاه نصب شده و با آن میتوان مقدار زمان کار دستگاه را مشخص کرد.
*آمالگاماتورهایی که دارای موتور مخزنی هستند علاوه بر مخزن پودر آمالگام یک مخزن نیز برای جیوه دارند.
طرز کار دستگاه آمالگاماتور:
همان طور که اشاره نمودیم آمالگام به صورت پودری فاقد جیوه است و برای اینکه به حالت خمیری درآید باید با جیوه مخلوط شود. این مخلوط شدن باید به سرعت و یکنواخت صورت گیرد به همین دلیل از دستگاه آمالگاماتور استفاده می شود. این دستگاه دارای مخزن هایی جداگانه برای ریختن جیوه و آمالگام می باشد. لذا جیوه و آمالگام را داخل این مخزن ها می ریزند. این دستگاه دارای اهرم یا کنترل کننده ای است که می تواند درصد ترکیب این ماده را تشخیص دهد.پس از تشخیص مقدار، این دو ماده با مقدار مشخص شده وارد همزن آمالگاماتور می شوند و با هم مخلوط می شوند. پس از اختلاط، به خروجی دستگاه می روند و قابل استفاده می باشند. در واقع آمالگاماتور دستگاهی است که قابلیت ترکیب آمالگام با جیوه را با تعیین مقدار و درصد ترکیب دارد. امروزه دستگاه های آمالگاماتور در انواع مختلفی موجود در بازار هستند که شامل دستگاه آمالگاماتور ترکیبی، آمالگاماتور کپسولی و آمالگاماتور دو کاره که همان آمالگاماتور پودری و کپسولی است می باشد.
علت های خراب شدن آمالگاماتور:
- خراب شدن میکروسوئیچ
- استهلاک دنده های مخزن
- خراب شدن خازن
- گرفتگی مخزن
- خرابی کلید ضامن مخزن
- خرابی تایمر
- خراب شدن کلید روشن و خاموش
روش های سرویس و نگهداری:
- بـه دلـیـل لرزش دستگاه، پودر آمالگام در مخزن فـشـرده مـی‌شود و باعث عبور نکردن مقدار لازم پـودر در لـولـه ترکیب آمالگاماتور میشود که کم شدن پودر، تنظیم دستگاه را به هم می‌زند.
- بعد از هر استفاده از آمالگاماتور، با برس مـخـصـوص لوله را تمیز کنید.
- تا توقف کامل درپوش لوله آمالگاماتور صبر کنید و آن را با دست نگه ندارید.
- آمالگاماتور را در مقابل نور آفتاب قرار ندهید.
- هر هفته یکی دو بار آمالگاماتور را چند بار سر و ته کنید و در جایش قرار دهید.
