توربین دندانپزشکی
توربین دندانپزشکی ابزار آلات حساس و دقیقی هستند که برای برداشتن پوسیدگی های دندان، برش و … کاربرد دارند. توربین یا هندپیس دندانپزشکی یک دستگاه با قابلیت چرخشی است که به موتور نیاز ندارند و با استفاده از هوای فشرده شده از طریق شلنگ یونیت دنداپزشکی و توسط کوپلینگ به حرکت در می‌آید و سبب چرخش کارتریج خواهند شد. انواع مختلفی از این هندپیس‌ها برای مصارف دندانپزشکی تولید و به بازار عرضه میشوند و هر یک خصوصیات منحصر به فرد خود را دارند.
توربین ها به دندان پزشکان کمک می کنند تا قسمت های از بین رفته و یا پوسیده شده را برش دهند و با مواد مخصوص دندان را ترمیم کنند. بنابراین توربین ها نقش اساسی را در دندانپزشکی ایفا می کنند.
توربین دندانپزشکی چگونه کار میکند
هنگامی که هوای فشرده وارد توربین میشود، شفت و پروانه بر روی بلبرینگ ها به حرکت در آمده و به دور خود می‌چرخند و در ادامه همین هوا از سوراخ دیگری که اندازه آن تقریبا دو برابر اندازه سوراخ هوای ورودی است خارج میشود. هوای خروجی از قسمت دیواره ی توربین به سمت بیرون هدایت شده و از ته توربین خارج میگردد. در داخل توربین لوله هایی وجود دارد که لوله بزرگ برای انتقال هوا و لوله کوچک برای انتقال آب استفاده میشود. آب در توربین دندانپزشکی جهت خنک کاری فرز و سطح دندان نقش بسیار مهمی دارد که بصورت اسپری (پودر) پاشش میکند. فشار هوای مناسب برای توربین دندانپزشکی ۲ تا ۲٫۳ بار است.
انواع توربین دندانپزشکی
توربین دندانپزشکی را می توان بر اساس نوع پدال، سه نظام و مدل دسته بندی کرد.
توربین های دندانپزشکی به دو دسته کلی بلبرینگ و ایربرینگ تقسیم بندی میشوند:
- کارتریج استفاده شده در مدل های بلبرینگ نسبت به کارتریج استفاده شده در مدل های ایربرینگ از کیفیت بالاتری برخوردار می باشند.
- توربین های بلبرینگ نسبت به توربین های ایربرینگ سرعت بیشتری دارند و دلیل این موضوع نیز وجود بوش هایی است که در اطراف پروانه مدل ایربرینگ قرار گرفته است. به همین دلیل مدل ایربرینگ برای راه اندازی نیاز به فشار بیشتری خواهد داشت.
توربین ها از نظر سه نظام نیز به سه دسته فشاری، آچاری و تلفیق سه نظام فشاری با فرز تقسیم بندی می شوند:
- از نمونه های سه نظام آچاری می توان به مدل های زیمنس و از نمونه های سه نظام فشاری فرز می توان به سوپر ترک، فارو و سوپر ال ایر اشاره کرد.
توربین دندانپزشکی از نظر پدال کنترل نیز به دو دسته پدال های برقی و پدال های پنوماتیک تقسیم می شوند:
- پدال های پنوماتیک از هوای فشرده برای به چرخش درآوردن کارتریج استفاده می کنند.
اجزا تشکیل دهنده توربین دندانپزشکی
۱) هد: شامل کارتریج و درپوش می باشد.
- کارتریج متشکل از: (بلبرینگ، شفت، آچاری، پوش باتن، پروانه، ۶ پره، ۸ پره، ۱۰ پره)
- در پوش شامل قطعاتی مانند (آچاري و پوش باتن) هستند.
۲) بدنه: شامل لوله آب و لوله هوا و فیلتر می باشد.
- لوله آب: (تک سوراخ، دو سوراخ، سه سوراخ)
- لوله هوا: (هوای راه‌انداز، هوای پودر آب، تک سوراخ، دو سوراخ، سه سوراخ)
- فیلتر
۳) انتهای توربین:
- استکانک (فلزی و پلاستیکی)
- واشر انتهايی (سیلیکونی و پلاستیکی)
نگهداری از توربین دندانپزشکی
برای نگهداری از توربین دندانپزشکی نکاتی که قابل بررسی هستند شامل:
۱) روغن کاری
- روغن کاری بهترین توربین دندانپزشکی باید قبل و بعد از اتوکلاو انجام شود. فیبر بلبرینگ بر اثر گرمای اتوکلاو خشک میشود و در حین گردش ، اصطکاک ایجاد میکند و به مرور سبب گشاد شدن فیبر شبکه می شود و می شکند.
- برای دوام بهتر و بهبود و سرعت حرکت پیستونی، باید روغن کاری از قسمت جلو شفت یا همان قسمتی که فرز درون توربین دندانپزشکی قرار می گیرد، انجام شود.
- برای روغن کاری انواع توربین دندانپزشکی حتما از اسپری های مرغوب و با کیفیت استفاده کنید.
- روغن کاری نامناسب و یا اضافه موجب خراب شدن توربین های دندانپزشکی میشود.
۲) فرزها
- به هیچ وجه از فرز های استوک نامناسب و تاب دار استفاده نکنید. زیرا در حین تراش به دلیل عدم امکان برش مناسب، موجب افزایش فشار دست دندانپزشک به فرز میشود و به بلبرینگ کارتریج آسیب میزند.
-
زمان نصب فرز بر روی انواع توربین دندانپزشکی باید توجه داشت فرز تا انتها جایگذاری شود، زیرا باعث شکستن بلبرینگ ها و فشار به شفت گردیده و در مدت زمان کم باعث شل شدن شفت می شود.
- فرز های تاب دار باعث عدم چرخش کارتریج دور محور میشوند و موجب اسیب به دندان بیمار و ایجاد ضربه به کارتریج میشوند.
۳) فشار هوا
- توجه داشته باشید که فشار هوای یونیت باید ۲٫۳ bar باشد، درصورت فشار هوای بیشتر در کمترین زمان شکستن بلبرینگ ها و آسیب شفت و پروانه را شاهد خواهیم بود.
-
سرعت گردش انواع توربین دندانپزشکی، معادل ۳۷۰ الی ۳۸۰ هزار دور در دقیقه (RPM)، فشار هوای ۲٫۳ bar جهت تراش مطلوب، مناسب است و افزایش بیش از حد سبب آسیب به کارتریج میگردد.
-
خاموش شدن و یا روشن شدن کمپرسور، نباید بر روی فشار هوای خروجی یونیت تاثیرگذار باشد، در غیر این صورت مشکل از رگولاتور بوده و رگولاتور هوای یونیت نیازمند سرویس می باشد.
۴) رفع گرفتگی جریان آب و هوا
- برای رفع گرفتگی مجاری آب و هوای انواع توربین دندانپزشکی از سوند مخصوص این کار استفاده کنید. استفاده از فایل یا سوند نامناسب و غیر استاندارد، باعث انحراف دهانه و عدم پاشش آب خروجی به فرز می شود.
۵) استریل یا ضدعفونی کردن
- برای استریل و ضدعفونی انواع توربین دندان پزشکی از اتوکلاو استفاده کنید. (در ابتدا توربین را روغن کاری کرده و بعد داخل بسته استریل گذاشته و در انتها داخل اتوکلاو قرار دهید.)
- توربین ها و هندپیس های دندانپزشکی را هرگز درون مواد ضدعفونی کننده قرار ندهید، زیرا موجب آسیب کارتریج می شود.
- برای ضدعفونی کردن هرچه بهتر اینسترومنت ها توصیه می شود از محلول های ضدعفونی کننده استاندارد و با کیفیت استفاده شود زیرا از خورندگی دستگاه و تجهیزات جلوگیری می شود و هم استانداردهای ضدعفونی و کنترل عفونت را به همراه دارد. برای این منظور می توانید از محلول ضدعفونی کننده سپتی توربو که جزو یکی از بهترین اسپری های ضدعفونی کننده ابزار و تجهیزات دندانپزشکی است استفاده کنید.
۶) تخلیه هوای کمپرسور
- تخلیه هوای کمپرسور باید به صورت هفتگی انجام شود که نصب فیلتر هوا با قابلیت جذب رطوبت بر روی کمپرسور، باعث انتقال هوای خشک و تمیز به توربین می شود و همچنین بهتر است از کمپرسور هوای بدون روغن (Oil Free) استفاده گردد.
۷) حفظ در برابر ضربه های احتمالی
- توجه داشته باشید که همیشه حین کار با انواع توربین دندانپزشکی و یا در هنگام تمیزکاری انواع هندپیس دندانپزشکی از هرگونه ضربه به هد جلوگیری شود. معیوب شدن (deform) هد ناشی از ضربه، سبب اختلال در عملکرد کارتریج می گردد.
۸) بدنه توربین دندانپزشکی
- قسمت های خارجی دستگاه را از لحاظ پاکیزگی و شرایط فیزیکی مناسب بررسی کنید و مطمئن شوید بدنه سالم بوده و سخت افزار های مونتاژ شده (از قبیل پیچ ها و اتصالات) در جای خود وجود داشته و محکم هستند و خرابی فیزیکی و یا ایراد جدی وجود ندارد.
